Συνέντευξη από τον Πρόεδρο του Λαογραφικού Συλλόγου Παναγίας
«Ο ΒΑΚΧΟΣ» κ. Καβάζη Γιώργο
1. Όταν λέμε παραδοσιακή φορεσιά τι εννοούμε;
Με το όρο παραδοσιακή φορεσιά εννοούμε τα ρούχα που φορούσαν οι κάτοικοι του χωριού μας στις αμέσως προηγούμενες εποχές. Ο τύπος της ενδυμασίας των ανθρώπων μεταβάλλεται ανάμεσα στις εποχές. Ξέρουμε όλοι ότι άλλα ήταν τα ρούχα που φορούσαν οι αρχαίοι Έλληνες, άλλα τα ρούχα στα ρωμαϊκά ή βυζαντινά χρόνια και άλλα τα ρούχα που φορούσαν πριν από μερικές δεκαετίες. Από όλα αυτά, παραδοσιακή φορεσιά αποτελούν τα ρούχα που φορούσαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας και τα οποία μπορούν να αποτελούν μια πρόσφατη ανάμνηση, να έχουμε εμείς ή οι γονείς μας άμεση επαφή, να τα έχουμε δει σε φωτογραφίες και τέλος πάντων να έχουμε μια συναισθηματική σύνδεση με αυτά. Είναι η φορεσιά που αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της πολιτιστικής ταυτότητας κάθε τόπου.
2. Από τί αποτελείται μία παραδοσιακή θασίτικη φορεσιά ;
Η Θασίτικη φορεσιά χωρίζεται σε ανδρική, γυναικεία και παιδική. Αλλά ακόμα και αυτές διαφοροποιούνται ανάλογα με τις περιστάσεις κι έτσι έχουμε άλλη στολή για τις καθημερινές κι άλλη για τις γιορτές. Σε γενικές γραμμές η ανδρική στολή αποτελείται από την κόφα, το πουκάμισο, το ζωνάρι, το γιλέκο και το δίκοχο και η γυναικεία από το «πουκάμισο», το «φ’στάνι», δηλαδή το φουστάνι, την «τραχ’λιά», το «κοντογούνι», την «ποδιά», τη ζώνη με τις πόρπες, και το σπαλέτο (μαντήλι).
3. Πώς γινόταν;
Τα ρούχα τους οι θασίτες τα έφτιαχναν μόνοι τους. Έπαιρναν το μαλλί από τα πρόβατα το επεξεργάζονταν, το έξαιναν, το έβαφαν, το έγνεθαν, το έκαναν κλωστή και στη συνέχεια το ύφαιναν για να κάνουν τα υφάσματα από τα οποία θα γινόταν τα ρούχα τους. Τα εξωτερικά εξαρτήματα της γυναικείας στολής (κοντογούνι, ποδιά, σπαλέτο) οι γυναίκες τα στόλιζαν με κεντήματα, η καθεμιά με τη φαντασία της και το γούστο της, έτσι ώστε να μην είναι απλά πανιά αλλά αληθινά στολίδια. Δεν πρέπει να μας ξεφεύγει ότι οι γυναίκες πάντα ήταν φιλάρεσκες και προσπαθούσαν με τα στολίδια τους να εντυπωσιάσουν. Όπως βλέπετε η κατασκευή της παραδοσιακής στολής απαιτούσε πολύ κόπο και πολύ χρόνο για να γίνει. Απαιτούσε όμως και μεράκι και καλαισθησία. Έτσι τα ρούχα αυτά ήταν δημιουργίες δικές τους κι έτσι τα εκτιμούσαν περισσότερο.
4. Σήμερα υπάρχουν εργάτριες που κάνουν παραδοσιακές φορεσιές ;
Είπαμε και πιο πάνω ότι η παραδοσιακή στολή απαιτεί πολύ χρόνο και πολύ κόπο για να γίνει. Σήμερα όλοι ξέρουμε ότι τα ρούχα μας γίνονται πολύ γρήγορα και σε μεγάλες ποσότητες στα εργοστάσια κι έτσι είναι πολύ εύκολο να αγοράσουμε ρούχα κι όταν παλιώσουν ή αλλάξει η μόδα να τα αλλάξουμε. Έτσι σιγά σιγά χάνεται η τέχνη της κατασκευής των παραδοσιακών ρούχων. Μόνο μερικές μοδίστρες που υπάρχουν ακόμα και σήμερα σε ορισμένα χωριά, φτιάχνουν κάποιες παραδοσιακές στολές, κυρίως για τις ανάγκες των πολιτιστικών συλλόγων.
5. Υπάρχουν σήμερα άνθρωποι που να φορούν την παραδοσιακή φορεσιά ;
Μέχρι και πριν από μερικές δεκαετίες υπήρχαν άνθρωποι – κυρίως ηλικιωμένοι – οι οποίοι ντύνονταν με παραδοσιακά ρούχα. Φυσικά παραδοσιακά τα χαρακτηρίζουμε εμείς γιατί διαφέρουν από τα σημερινά σύγχρονα ρούχα. Γι’ αυτούς ήταν απλά τα ρούχα τους. Σήμερα οι παραδοσιακές φορεσιές δε φοριούνται μια και όλοι οι κάτοικοι έχουν υιοθετήσει τα σύγχρονα ρούχα και μόνο σε λαογραφικές εκδηλώσεις που ξαναζωντανεύουν παλιά έθιμα ή προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανές στη μνήμη εικόνες από άλλες εποχές, βλέπουμε να φοριούνται οι παραδοσιακές στολές. Όπως καταλαβαίνετε αν κάποιος φορούσε καθημερινά τα παραδοσιακά ρούχα θα ήταν γραφικός τύπος και θα ξεχώριζε.
6. Σε ποιές εκδηλώσεις φοράνε άτομα τις παραδοσιακές φορεσιές ;
Σε εκδηλώσεις που πρέπει να παρουσιάσουμε παραδοσιακούς χορούς, στην αναβίωση εθίμων (γάμος, αποκριά, αναβροχιάρης) και σε εκδηλώσεις υποδοχής ξένων επισήμων, όπου θέλουμε να δείξουμε την περηφάνια μας για την καταγωγή μας, την παράδοση και την ιστορία του τόπου μας.
7. Φοράνε τα παιδιά παραδοσιακές φορεσιές σε εκδηλώσεις, και αν ναι, από ποιες ηλικίες ;
Τα παιδιά είναι οι κύριοι πρωταγωνιστές στις λαογραφικές εκδηλώσεις και γι’ αυτό είναι αυτά που φορούν τις παραδοσιακές φορεσιές. Φυσικά τα πολύ μικρά δεν μπορούν να συμμετέχουν στις εκδηλώσεις αυτές. Κυρίως είναι παιδιά από τις δύο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού μέχρι και λίγο μετά το Λύκειο.
8. Γιατί πρέπει να γίνονται εκδηλώσεις ή να μιλάμε ακόμα και σήμερα για τις παραδοσιακές στολές ;
Κάθε τόπος έχει τη δική του ιστορία. Κάθε λαός οφείλει να γνωρίζει από πού έρχεται και να κρατάει συνεχώς την επαφή τους με το παρελθόν του. Η ιστορία του τόπου μας είναι οι ρίζες μας. Αν αποκοπούμε απ’ αυτές τότε δεν έχουμε μέλλον. Οι παραδοσιακές στολές είναι σαν μια χρονομηχανή που μας μεταφέρει στο κοντινό μας παρελθόν, στις εποχές που ζούσαν οι παππούδες μας (με τους οποίους όλοι μας συνδεόμαστε με σχέσεις αγάπης) και μας βοηθάει να ξαναζήσουμε έστω και εικονικά έστω και για λίγο εκείνα που ζούσαν εκείνοι. Ακόμα μας κάνουν να νιώσουμε περηφάνια για την καταγωγή μας, μας δένουν περισσότερο με τους συγχωριανούς μας με τους οποίους βλέπουμε ότι έχουμε κοινή ιστορία και ενδυναμώνουν τους κοινωνικούς δεσμούς. Όχι για να ξεχωρίσουμε από τους άλλους, αλλά για να ενωθούμε περισσότερο με τους δικούς μας, για να αποδώσουμε το σεβασμό που οφείλουμε στα πολιτιστικά μας στοιχεία και να μάθουμε να σεβόμαστε τα πολιτιστικά στοιχεία όλων των ανθρώπων. Έτσι ακόμα κι αν βρεθούμε σε άλλο τόπο, πάντα οι παραδόσεις μας θα μας κρατούν δεμένους με τον τόπο μας και δεν θα σβήσουν ποτέ την επιθυμία μας να επιστρέψουμε εκεί που ανήκουμε.
9. Έχετε να μας πείτε κάτι άλλο ;
Θέλω να σας συγχαρώ που ασχολείστε με τέτοια θέματα. Είναι σημαντικό, σήμερα που τα ΜΜΕ, η τεχνολογία, το διαδίκτυο και ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχουν κυριαρχήσει πάνω στη νεολαία, να υπάρχουν παιδιά που ασχολούνται με τις παραδόσεις μας. Αυτό αποτελεί μια ελπίδα για το μέλλον μας κι είναι καλότυχος ο λαός που ξέρει ότι θα συνεχίσει να περπατάει και στο μέλλον κουβαλώντας αναλλοίωτες τις αρχές και τις αξίες που τους παραδόθηκαν από τους προγόνους του.
Ευχαριστώ πολύ
ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΣΑΣ!
ΑπάντησηΔιαγραφή